محمد حسین ادیب عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان شب گذشته با حضور در بنرامه پایش گفت: در حال حاضر هیچ فعال اقتصادی نمی‌تواند نرخ بهره 20 تا 27 درصدی را پرداخت کند ، سؤال این است که چرا نرخ بهره بالاست ؟ علت بالا بودن نرخ بهره بالا بودن سود سپرده است . و علت بالا بودن سود سپرده نیز به این خاطر است که ده موسسه و بانک کوچک در حال ورشکستی هستند . به گفته آقای تهران فر معاون نظارتی بانک مرکزی آب از سر این 10 بانک و موسسه گذشته و هیچ چیزی برای آن‌ها مهم نیست .

این‌ها با بالا بردن سود سپرده می‌خواهند مشکلات خود را به بعد منتقل کنند ، مدرم بدانند هر موسسه و بانکی که سود بیشتری می‌دهد آن موسسه یا بانک یک گام بیشتر تا ورشکستگی فاصله ندارد . به گفته مدیر عامل یکی از بانک‌های خصوصی بانک‌های دیگر مجبورند که با این ده بانک و موسسه مالی ورشکسته رقابت کنند وگرنه پول از بانک‌های دیگر به سمت این بانک‌ها سرازیر می‌شود .

به عبارت دیگر چیزی که اکنون در کشور در حال رخ دادن است این است که بانک‌ها در حال حاضر برای غرق شدن در حال رقابت با یکدیگر هستند. استراتژی بانک مرکزی نیز این است که می‌گوید ما نباید دخالت کنیم و باید عملکرد بازار نشان دهد کدام یک سود بیشتری بدهد . عملکرد بازار هم یعنی غرق شدن بانک‌ها ، من صراحتاً می‌گویم با این استراتژی بانک مرکزی ، 10 بانک و موسسه مالی تا سال آینده ورشکست می‌شوند .

سود سپرده ای که بانک‌ها در حال حاضر در حال پرداخت آن هستند در اقتصاد قابل توجیه نیست. به گفته آقای تهران فر معاون بانک مرکزی 50 درصد وام‌های بانکی به شرکت‌های بزرگ داده شده و این وام‌ها را پس نمی‌دهند . این شرکت‌ها اگر بخواهند وام خود را پس بدهند از یک بانک دیگر می‌گیرند و به بانک دیگری پس می‌دهند یعنی حاصل جمع مثبت آن برای بانک‌ها صفر است . اگر به وام‌هایی که از بانک‌ها گرفته شده ، شرکت‌های دولتی را نیز اضافه کنیم بیشتر این وام‌ها به 2 هزار شرکت داده شده است .

مشکل صنایع کوچک ما نیست مشکل دو هزار شرکت دولتی است که از ده سال پیش به این سو به مرور باید ورشکسته می‌شدند و با گرفتن وام ادامه فعالیت کردند . تا الا دو عامل باعث شده بود که این‌گونه شرکت‌های زیان ده سرپا باشند ولی تا سال آینده این شرکت‌ها دیگر قادر به ادامه حیات نخواهند بود اگر استراتژی خود را تغییر ندهند . این دو عامل نیز این بود که اولاً در کشور تورم بود و ما تا سال 91 دومین کشور دارای بالاترین نرخ تورم را در جهان داشتیم ، 80 درصد سودی که این شرکت‌ها کسب می‌کردند ناشی از تورم بود .

سه روز گذشته آقای سیف در یک جلسه خصوصی با مسئولین اعلام کردند که چهار ماه است در کشور تورم منفی شده و ما جرات نمی‌کنیم اعلام کنیم به خاطر اینکه تولید کنندگان اعتراض می‌کنند ، مگر ممکن است که نرخ بهره 27 درصد باشد و نرخ تورم منفی ؟ در همه جای دنیا نرخ بهره و سود سپرده 2 تا 3 درصد بیشتر از تورم است .

علت دوم نیز این است که ما روزانه 400 هزار بشکه انرژی به داخل اقتصاد وارد می‌کنیم . قبل از سقوط قیمت‌ها ، قیمت هر بشکه 110 دلار بود و معدل قیمتی که انرژی در داخل کشور فروش می‌رفت 10 دلار بود ، یعنی بابت هر بشکه ما 100 دلار به اقتصاد ضرر می‌زنیم . ما سالی 140 میلیارد دلار به اقتصاد انرژی می‌دادیم و پول آن را نمی‌گرفتیم . امروز نفت اپک بشکه ای 23 دلار است ، یعنی 10 دلار آن را می‌دهیم و 13 دلار را نمی‌گیریم ، اینکه 100 دلار نمی‌گرفتیم و حالا 13 دلار نمی‌گیریم ، این مهم‌ترین عاملی بود که به صورت سود در صورت مالی شرکت‌ها شناسایی شد .چون یارانه انرژی از بشکه ای 100 دلار به 13 دلار رسیده و تورم هم نیست و آن دو هزار شرکتی که وام گرفته و وام خود را پس نمی‌دهند تا بشود با این وام‌ها پایین بودن بهره‌وری را اجرا کرد این سیستم به بن بست رسیده و مسئول آن بانک مرکزی است .

سال آینده 10موسسه مالی و بانک کوچک و بزرگ ورشکست می‌شوند و حیات این بانک‌ها تا15ماه دیگر دوام ندارد ، اگر بانک مرکزی از عملکرد بازار دست بردارد و دخالت بکند قضیه قابل مدیریت است .

وی در مورد مؤسس‌ها غیر مجاز و حمایت از آن‌ها گفت :90 نماینده مجلس نامه ای به بانک مرکزی نوشتند و عنوان داشته‌اند که اعلام نکنید موسسه ای که اخیراً ورشکست شده غیر مجاز است ، نقش مجلس را در حمایت از مؤسسات غیر مجاز نباید نادیده گرفت ، ما حدود 100هزار میلیارد تومان معوقات بانکی و حدود 90 هزار میلیارد هزار میلیارد تومان وام استمهالی داریم ، مدیر عامل یکی از بانک‌ها به من گفت که در وام‌های استمهالی یک قسط را می‌دهند و مابقی را نمی‌دهند ، وام‌های استمهالی را مصوبه مجلس ایجاد کرد . نمایندگان مجلس با تصویب مصوبه ای معادل معوقات در کشور معوقه درست کردند و مدام به بانک ها حمله می کنند .